تحلیل داستان شاه و کنیزک در مثنوی مولوی

نویسندگان

ابراهیم رنجبر

چکیده

داستان شاه و کنیزک نخستین داستان مثنوی و نخستین سخن مولوی پس از ذکر ماجرای نمادین و تمثیلی نامه نی است. به احتمال قوی به سبب قرابت زمانی و مکانی نی نامه با این داستان، یکی از جدی ترین داستانهای مثنوی است و همان گونه که مولوی تمام آن را که در مثنوی بیان آن را در نظر داشته، در نی نامه بیان کرده است1، در این داستان نیز غالب اصول و عقاید مربوط به جهان بینی، تجارب روحانی و حیاتی و ماجرای روح آدمی در جسم را در قالب داستانی تمثیلی بیان کرده است. در این یادداشت، ضمن تحلیل این داستان، دلایلی از جزئیات داستان جهت اثبات وجود سطح تمثیلی آن - که مورد تردید برخی از شارحان مثنوی است - آمده و در کنار آن برخی عقاید و نظریات مولوی که در مطاوی داستان تجلی یافته، ذکر شده است .

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل تطبیقی داستان غنایی شاه و کنیزک در مثنوی با پیش‌متن‌های آن

تکثّر معنایی متن و ماهیت چند آوایی متون ادبی که در پیوند با نظریۀ بینامتنیت است، از جمله دست­آوردهای بسیار مهم و مغتنم نظریه­های ادبی مدرن می­باشد که چشم­اندازهای متنوعی را در برابر مفسران و منتقدان متون ادبی ­گشوده است. در میان آثار روایی، مثنوی مولانا از منظر ارتباطات بینامتنی، بویژه از لحاظ فزون­متنیتی بی‌مانند است؛ چنان که نخستین داستان مثنوی، شاه و کنیزک، بیش‌متن چندین جریان و داستان مشابه ...

متن کامل

تحلیل شخصیت کنیزک در مثنوی مولوی

یکی از جایگاه¬هایی که زن گاهی در آثار کلاسیک فارسی در آن قرار می گیرد، جایگاهی است که در آن به عنوان کنیز، در خدمت فرد یا گروهی از افراد دیگر است. زن در این جایگاه، در نقشی منفعل و اغلب به عنوان یک هدف جنسی صرف و در خدمت غرایز فردی در جایگاه اجتماعی بالاتر است. هدف این جستار ارائه تحلیلی از کنیزک به عنوان عاملی داستانی در مثنوی مولوی است. بدین منظور از الگوی کنشگرهای گریماس که الگویی کارآمد در ...

متن کامل

تحلیل سوررئالیستی داستان دقوقی در مثنوی مولوی

بررسی مؤلفه‌های مکتب سوررئالیسم حاکی از آن است که شباهت‌های بسیاری میان این مکتب با عرفان وجود دارد. داستان دقوقی در مثنوی مولانا (610 ق) یکی از مبهم‌ترین داستان‌های عرفانی است که قابلیت زیادی در مطابقه با مؤلفه‌های سوررئالیستی دارد. مؤلفه‌هایی چون اوتوماتیزم (خودنگاری)، حیرت، دیوانگی، جنون، خیال و... . نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که پویایی و حرکت سوررئالیست‌ها از سطح اشیاء به عمق برای کشف حق...

متن کامل

تحلیل تطبیقی داستان غنایی شاه و کنیزک در مثنوی با پیش متن های آن

تکثّر معنایی متن و ماهیت چند آوایی متون ادبی که در پیوند با نظریۀ بینامتنیت است، از جمله دست­آوردهای بسیار مهم و مغتنم نظریه­های ادبی مدرن می­باشد که چشم­اندازهای متنوعی را در برابر مفسران و منتقدان متون ادبی ­گشوده است. در میان آثار روایی، مثنوی مولانا از منظر ارتباطات بینامتنی، بویژه از لحاظ فزون­متنیتی بی مانند است؛ چنان که نخستین داستان مثنوی، شاه و کنیزک، بیش متن چندین جریان و داستان مشابه ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا)

جلد ۱، شماره ۳، صفحات ۱۴۳-۱۶۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023